Tiêu được ứng dụng nhiều trong ẩm thực, được góp mặt trong nhiều bữa ăn nhưng không phải ai cũng biết đến những công dụng tuyệt vời của chúng. Và hạt tiêu đen, tiêu trắng khác nhau như thế nào? Nên sử dụng hai loại tiêu này ra sao? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài chia sẻ dưới đây.
Công dụng của hạt tiêu
Hạt tiêu là quả của cây hồ tiêu, một loại cây dây leo thân dài, sống lâu năm, có lá tương tự như lá trầu không nhưng thuôn dài hơn. Quả tiêu có hình cầu nhỏ, mỗi chùm có tới 20 – 30 quả mọc chi chít nhau. Ban đầu quả có màu xanh lục, sau đó già đi ngả màu vàng và lúc chín có màu đỏ, sau khi thu hoạch và phơi khô thì có màu đen, da nhăn.
Tiêu được ứng dụng phổ biến trong ẩm thực làm gia vị tẩm ướp và nêm nếm, giúp tạo hương vị cay nồng và thơm ngon cho món ăn. Ngoài công dụng làm gia vị, tiêu còn được xem là vị thuốc quý trong Đông y, một loại dược liệu với nhiều công dụng chữa bệnh theo y học hiện đại.
Theo y học cổ truyền
Theo y học cổ truyền, hạt tiêu có tính nóng, vị cay ấm có tác dụng trừ đờm, hạ khí, giảm đau, kháng khuẩn, trừ hàn. Bởi vậy, tiêu được xem là dược liệu chủ trị cho các chứng bệnh như tiêu chảy, chân tay lạnh, đau bụng, buồn nôn, nôn ói, thổ tả, phong thấp, viêm khớp, ho, quai bị và nhiều bệnh loại bệnh khác.
Theo nghiên cứu hiện đại
Các công trình nghiên cứu khoa học đã chỉ ra nhiều công dụng của hạt tiêu đối với sức khỏe:
- Hỗ trợ tiêu hóa hoạt động tốt: Piperine là hoạt chất trong tiêu có tác dụng làm tăng khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng của ruột non. Đây cũng là chất kích thích dạ dày tiết ra axit hydrochloric giúp thúc đẩy quá trình tiêu hóa, cải thiện các vấn đề như khó tiêu, trướng bụng, đầy hơi, táo bón, đau bụng,…
- Giảm cân: Lớp vỏ của hạt tiêu chứa các chất có thể giúp cơ thể đốt cháy lượng calo dư thừa, tăng bài tiết mồ hôi, giúp đào thải độc tố và lượng nước dư thừa qua đường tiết niệu. Trước khi tập luyện thể dục thể thao, sử dụng một ít vỏ ngoài của hạt tiêu đen sẽ làm tăng hiệu quả đốt cháy mỡ thừa.
- Tác dụng kháng khuẩn: Thuộc tính kháng khuẩn ở hạt tiêu giúp chống nhiễm trùng ở đường tiêu hóa, đường hô hấp, giảm sưng viêm khớp, hỗ trợ khắc phục các vấn đề về răng lợi như sâu răng, viêm nướu,…
- Có tác dụng tốt đối với hệ thần kinh: chất Piperine trong tiêu làm tăng lượng serotonin được sản sinh trong não bộ. Lượng chất này tăng cao sẽ giúp cải thiện tâm trạng, giảm căng thẳng, mệt mỏi.
So sánh tiêu đen và tiêu trắng (tiêu sọ)
1. Phương pháp thu hoạch và chế biến
Hạt tiêu đen được thu hoạch khi quả gần chín, có điểm vàng trong chùm, bên trong xuất hiện phần sọ cứng. Sau khi thu hoạch người ta phơi dưới nắng cho hạt săn lại, ngả thành màu đen. Còn đối với hạt tiêu trắng, người ta thu hoạch khi tiêu đã chín đỏ, tiếp theo ngâm trong nước để vỏ và hạt mềm ra, sau đó lấy phần sọ bên trong. Phần sọ sau khi được phơi nắng cho khô sẽ ngả sang màu trắng ngà hoặc vàng xám, bề mặt ít nhăn hơn tiêu đen.
2. Độ cay nóng
Tiêu trắng có vị cay nồng và đậm hơn tiêu đen. Nếu như ăn tiêu đen phải một lúc sau ta mới cảm nhận được vị cay nóng thì đối với tiêu trắng, chỉ cần nhấm một chút nơi đầu lưỡi là bạn đã có thể cảm nhận được vị cay.
3. Mùi thơm
Tuy tiêu đen có vẻ ngoài nhăn nheo, hình thức kém bắt mắt hơn nhưng lại có mùi thơm đặc trưng khi sử dụng trong chế biến món ăn. Tiêu sọ trong quá trình chế biến đã loại bỏ đi lớp vỏ tinh dầu nên mùi thơm sẽ bị giảm bớt và còn có thêm mùi nồng do quá trình lên men (công đoạn ngâm tách lấy phần sọ).
4. Thời gian bảo quản
Hạt tiêu đen được phơi khô dưới ánh nắng mặt trời ở nhiệt độ cao nên có thời gian bảo quản lâu hơn còn tiêu trắng do trải qua quá trình chế biến phức tạp nên thời gian bảo quản bị rút ngắn. Bạn có thể để tiêu đen ở nhiệt độ thường trong vài tháng mà vẫn thấy thơm ngon, nhưng nếu là tiêu trắng thì sẽ dễ bị đắng và không còn vị ngon đặc trưng.
5. Chế biến món ăn
Hạt tiêu đen, bột tiêu đen được sử dụng cho nhiều món ăn khác nhau còn tiêu trắng thường chỉ sử dụng khi chế biến các món có màu sáng như soup, các loại canh, khoai tây nghiền, sốt kem,… để tạo cảm giác hài hòa, tăng tính thẩm mỹ.
6. Lợi ích cho sức khỏe
Xét về lợi ích đối với sức khỏe thì tiêu đen nguyên hạt chứa nhiều thành phần dinh dưỡng và có công dụng dược liệu tốt hơn. Những người sành ăn cũng đánh giá tiêu đen cao hơn tiêu trắng về cả chất lượng sử dụng lẫn hương vị.
Ngoài ra trên thị trường hiện nay cũng xuất hiện nhiều tiêu trắng được ngâm tẩm hóa chất để có màu sắc đẹp, gây ảnh hưởng đến sức khỏe. Vì vậy đòi hỏi bạn phải cân nhắc, lựa chọn sản phẩm cẩn thận trước khi mua.
Dù là tiêu trắng hay tiêu đen thì đều có những công dụng riêng, vì vậy tùy vào sở thích và mục đích sử dụng mà bạn lựa chọn loại tiêu cho phù hợp.
Xem thêm: Gia vị cay nóng và những lợi ích với sức khỏe không phải ai cũng biết
